Musicalnieuws.nl

Margaret Hughes van het NJMT: gelukkig niet de laatste vrouw op het toneel!

Zes dagen voor de première van Margaret Hughes bezocht MusicalNieuws de sitzprobe en laatste doorloop. Een uitgebreid verslag plaatsten we daar al over. We zagen toen al de rekken vol prachtige kostuums, de rijen pruiken en een cast en een groep muzikanten die gezamenlijk werkten aan de prachtige melodieën, geschreven door Elise Berends. We zagen ook de gedrevenheid van deze groep theatermakers.

Een kleine week later haakten wij weer aan in de Stadsschouwburg Amstelveen, ruim zes uur voor het begin van de première. Castleden lopen zenuwachtig en schijnbaar doelloos heen en weer, nemen samen nog even wat scènes door of hebben zich teruggetrokken in de kleedkamer. Dan wordt het sein gegeven om te zenderen en staat iedereen in een lange rij in de gang naast het podium te wachten op zijn of haar beurt. Dan loopt men één voor één door naar het podium om een soundcheck te doen en als dat eenmaal achter de rug is volgt er nog een laatste volledige doorloop om licht, geluid, muziek, cast en décor voor het eerst samen te voegen op het toneel tot één geheel.

De spanning is voelbaar, niet alleen bij de cast maar ook bij iedereen om de cast heen, zelfs bij ons. Twijfels zijn er ook. Of alle changementen (met name het draaien van de decor tijdens de openingsscène) wel gaan lukken en of het überhaupt wel een voorstelling is die het publiek zal weten te raken. Na de doorloop, die langer duurt dan gepland, gaat iedereen naar de artiestenfoyer om in sneltreinvaart een hapje te eten en vervolgens de laatste voorbereidingen te treffen en weer samen te komen op het podium. De ouverture en het eerste nummer worden voor een laatste keer integraal gespeeld zonder publiek en dan is het al iets over achten en dus hoog tijd om de zaal te openen en het publiek binnen te laten. Als vervolgens iedereen op zijn plek zit gaat het licht uit en is het aanvang.

In twee aktes wordt het verhaal van Margaret Hughes (gespeeld door Elise Berends, die ook verantwoordelijk is voor de regie, het script, de liedteksten en de muziek) verteld, de eerste vrouw die op het Londense toneel stond. Al van jongs af aan is Margaret geobsedeerd door het theater en, eenmaal ouder, werkt ze als kleedster voor Edward Kynaston (David Schwarz). Door wet- en regelgeving mag ze zelf niet het podium op (we spreken over de jaren rond 1650) maar ze kan het niet laten en doet het toch illegaal. De omstandigheden zijn haar gunstig gezind want de toenmalige koning Charles II (een geweldige rol van Thomas Moesker) is niet alleen (zeer) ruimdenkend maar ook een liefhebber van toneel. Hij is het die in 1662 bepaalt dat alle vrouwenrollen ook door vrouwen moeten worden gespeeld.

Dat heeft niet alleen consequenties voor Margaret, die gesteund door mecenas Sir Charles Sedley (Gerben Eilander) carrière maakt, maar ook voor alle mannen die tot dan toe de vrouwenrollen voor hun rekening namen, zoals Edward Kynaston die aan lager wal raakt.

Uiteindelijk blijkt Margaret toch niet het talent te hebben dat ze gehoopt had te hebben en na de dood van haar moeder (pest) en broer (caféruzie) en geboorte van haar dochter laat ze het toneel voor wat het is. Thomas Betterton (Tommie Kinneging) haalt haar – noodgedwongen – nog één keer over om de rol van Desdemona te spelen in het stuk Othello en vraagt Kynaston om haar te helpen bij de voorbereidingen. Beiden weten die avond het beste uit zichzelf en elkaar te halen.

Het is een intrigerend verhaal en een stuk toneelgeschiedenis, zeer vakkundig en met liefde voor het vak op het toneel gebracht. Een verhaal dat ook duidelijk maakt hoezeer het leven van gewone mensen kan worden beïnvloed bij het maken van keuzes en het najagen van dromen door de omstandigheden en de grillen van hen die het voor het zeggen hebben.

Het verhaal intrigeert, maar ook de manier waarop dat verhaal op het toneel wordt gezet. Met slechts enkele decorstukken (met name twee trappen die op verschillende manieren aan en tegen elkaar kunnen worden gezet) wordt elke keer een ander beeld geschetst en bevinden we ons in de intimiteit van de kleedkamer (sfeervol door de uitgekiende belichting) , de straten van Londen of de tribunes van een theater. Ook wordt slim gebruik gemaakt van de eerste rij van de zaal, waar acteurs plaatsnemen op een paar momenten waarbij het toneel ook wordt gebruikt als toneel in het verhaal.

De diversiteit van de nummers draagt ook veel bij, al zijn gedurende de voorstelling wel duidelijk thema’s terug te horen waardoor de score toch echt één geheel is. De keuze om te werken met een trio muzikanten (drums, bas en toetsen) onder leiding van Gerbrand van Kolck is terecht en van toegevoegde waarde.
Elke scène en elk nummer in Margaret Hughes heeft wel één of meer dingen om van te kunnen genieten. De scène tussen de jonge zus Margaret en broer William (gespeeld door Anisa Boulassel en Eelke Dembinski), waarbij William zijn zus troost en kalmeert, vertedert en ontroert. De scene toont ook het talent van de jongste generatie NJMT’ers. In de tweede akte wordt deze scene doorgetrokken wanneer de
volwassen Margaret haar broer (Nick van der Jagt) kalmeert op het moment dat hij bezwijkt aan zijn verwondingen.

Ook het pauzenummer (“Nooit Meer”) maakt indruk, niet alleen door de kracht die in dit nummer zit, maar ook door de verrassend sterke choreografie voor broer en zus Hughes. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de scène waarin Koning Charles II laat zien ook een potje te kunnen acteren.

Gek genoeg voor een musical is het een spelscène die het meeste indruk maakt en waarbij het publiek ademloos toekijkt. Het is de scène waarin Kynaston Hughes onder zijn hoede neemt en probeert haar spel op een hoger niveau te brengen. Een prachtige scène waarin verschillende emoties met elkaar worden afgewisseld. Woede en onmacht zijn bij Kynaston duidelijk zichtbaar, met name vlak voor en tijdens de wurgscène. Maar ook de liefde voor het toneel en zijn gedrevenheid om zijn kennis over te dragen boeien van de eerste tot de laatste minuut. Een glansrol van David Schwarz, die er met een weergaloze Elise Berends een scène van maakt om van te watertanden.

De gehele cast is op dreef en haalt het beste uit zichzelf en elkaar, ondersteund door het prachtige verhaal, dito muziek en schitterende omlijsting. Alle kostuums zijn om door een ringetje te halen, zeker als je bedenkt dat bijna alles speciaal voor deze voorstelling is gemaakt of “verbouwd” vanuit kostuums die gemaakt zijn voor vorige producties van het NJMT.

Een paar dagen na de première hadden we contact met Carmen Jansen-Barel, die sinds jaar en dag betrokken is bij het NJMT als kostuumontwerper. ‘Volgens mij heeft Elise ergens wel één of twee pakken gekocht,’ vertelt ze ons. ‘Ik heb ongeveer 38 jurken/pakken gemaakt. Elise heeft bestaande jurken (vaak ook door mij gemaakt voor eerdere musicals) 'verbouwd'. Ook Elise heeft dus haar aandeel. De stoffen zijn bijna allemaal door haar gekocht. Het is helemaal haar idee. Ik probeer zo goed mogelijk te maken wat zij in haar hoofd heeft.’
Na de Peter Pan bootcamp van het NJMT, ruim twee jaar geleden, schreven we dat we het ons niet konden voorstellen dat het materiaal van die musical na twee voorstellingen in het archief zou eindigen. Datzelfde kunnen we voor Margaret Hughes zeggen. Gezien het karakter van het stuk zal Margaret Hughes weliswaar niet leiden tot een nationale tour zoals bij “Peter Pan: het echte verhaal” maar we kunnen ons heel goed voorstellen dat Margaret Hughes voor een korte periode wordt hernomen of in een aantal kleine theaters zal worden opgevoerd of op andere wijze een tweede leven krijgt. Wij zullen er in ieder geval als de kippen bij zijn als de kaartverkoop geopend is.

Kijk HIER voor onze fotoreportage van Margaret Hughes. Wil je meer zien van Margaret Hughes van de TheaterCompany van het NJMT? Hou dan onze facebook pagina in de gaten waar we binnenkort een uitgebreide fotoreportage zullen plaatsen.