Tot twee uur vóór de laatste voorstelling van Billy Elliot in Rome bleef het spannend of het zou lukken. Toen kwam het verlossende e-mailtje dat het interview met Massimo Romeo Piparo, regisseur en producent van de Italiaanse productie én directeur van het theater Il Sistino, die dag door kon gaan. In de pauze van de voorstelling duurt het even, maar dan komt hij aangelopen en lopen we samen naar zijn kantoor. We beginnen het interview en terwijl beneden de mijnwerkers hun collecte in de zaal beginnen praten we rustig door. Piparo neemt ruim de tijd voor ons.
Interview met Massimo Romeo Pipero: regisseur van de Italiaanse Billy Elliotâ€
Allereerst vragen we hem wat zijn uitgangspunten waren bij het maken van de Italiaanse versie van Billy Elliot. “Dit doe ik al mijn hele carrière,” begint hij. “Ik heb hier in Italië altijd mijn eigen versies gemaakt van beroemde en populaire musicals. Jesus Christ Superstar, My Fair Lady, Saturday Night Fever, Cinderella, Evita, The Sound of Music, La Cage aux Folles, te veel om op te noemen. Ik hou niet van replica's. Ik geef de voorkeur aan originele, eigen producties, omdat ik de Italiaanse markt goed ken en het Italiaanse publiek. Billy Elliot is een show waar ik echt gek op ben, al vanaf het moment dat ik de show in Londen zag, tien jaar geleden.
Daarna heb ik de show vaker gezien, zowel in Londen als op Broadway. Ik heb deze show altijd al willen regisseren hier in Italië. Ik vind het verhaal prachtig, ben gek op de muziek. Mijn grootste zorg was hoe ik iets anders kon maken op hetzelfde niveau als in Londen. En ik denk dat er nu iets goeds op het toneel staat. Ik wilde het originele concept van de show in zijn waarde laten maar geen kopie maken. Maar het script is zo sterk en geeft al zo veel richting, zoals het nummer Solidarity, dat een strijd is tussen de politie en de mijnwerkers en de dans daar doorheen. Dat was dus best lastig. Maar ik vind het verhaal zo mooi en heb zelf de vertaling van de nummers gedaan zodat ik daar mijn eigen draai aan kon geven.”
“Ik ben begonnen doorhet verhaal als uitgangspunt te nemen. Ik heb alles dat ik in Londen en Broadway op het toneel heb gezien opzij gezet. Dat is namelijk hoe regisseur Stephen Daldry de show ziet. Dat is natuurlijk vreselijk lastig, te meer omdat Daldry ook de regisseur van de film was en hij degene is die Billy Elliot gecreëerd heeft. Maar een verhaal dat zo sterk is geeft je inspiratie. De schaduwen bijvoorbeeld, en Billy die in de schaduw zichzelf als balletdanser ziet, als in een droom. De droom van die jongen, dat was voor mij de kern van het verhaal! Een jongen die een sprong wil maken in zijn leven. Die lijn heb ik gevolgd en daarna kwam de rest er bij.”
We praten verder over die schaduwen. In de eerste akte speelt Billy met zijn schaduw, die plotseling overgaat in de schaduw van een balletdanser: Billy op latere leeftijd. “Billy's droom wordt zichtbaar en geeft hem richting,” zegt Massimo. “Vanaf het begin van de show zegt de schaduw tegen Billy 'Volg me! Volg me en spring en vlieg!'.” Ook in de reclame voor Billy Elliot komt dit naar voren: 'Il sogno si sta avverando!, wat 'de droom komt uit' betekent.
Zoals we in onze recensie aan aangaven in de rol van tall boy Kevin iets belangrijker geworden. “De tall boy had maar weinig tekst en zijn rol was erg klein,”legt hij uit. “Ik heb daar echt een karakter van willen maken, mede omdat de jongen die de rol van Kevin speelt de understudy voor de rol van Michael is. En ik wilde ze gewoon allebei op het toneel hebben, in plaats van dat er één thuis zit. Michael is de understudy voor Billy en Kevin dus voor Michael. En zo rouleren ze. Maar ook het idee van drie vrienden. Eén wordt verliefd op een ander, en de derde staat iets meer aan de kant als gevolg van de staking.”
Dan zegt hij: “Ik denk dat mijn productie wat meer ziel heeft. Een stukje warmte waar ik vond dat de Londense productie dat soms miste. En weet je, wij zijn mediteraans, latijns. Het Italiaanse publiek houdt van emotie en dat heb ik er meer in proberen te brengen. Begrijp me niet verkeerd, de show in Londen zit natuurlijk ook boordevol emotie, maar ik heb er een ander soort emotie aan toegevoegd.”
We vragen hem naar de komische scenes in de show, die zijn versterkt. “De scene met oma en het mes is puur voor de komische noot, voor de lach. De actrice die deze rol speelt, Cristina Noci, vind ik geweldig, en ik wilde haar rol ook wat meer accenten geven. Het verhaal op zich is vol drama. En het toevoegen van meer komedie brengt het geheel wat meer in evenwicht. Wij hebben ook meer gezinnen met kinderen die naar de voorstelling komen. Ik heb geprobeerd om er meer een familieshow van te maken. Daar waar in Londen, ook wat taalgebruik betreft, de show niet zo geschikt is voor de allerkleinsten, heb ik geprobeerd de show toegankelijker te maken voor kleine kinderen. En dat is waar ik uiteindelijk ook rekening mee moet houden. Voorstellingen voor het hele gezin doen het hier erg goed. En wat dat taalgebruik betreft: ik heb geprobeerd het rauwe van Londen te behouden, maar heb wel rekening gehouden met het Italiaanse publiek. En dat heb ik gedaan door woorden te gebruiken die wat minder aanstootgevend zijn. Zodat ouders tijdens de show de oren van hun kinderen niet hoeven dicht te houden.”
Het nummer Solidarity heeft in de Italiaanse versie een 'Riverdance-achtig' intermezzo gekregen. We vertellen hem dat we in eerste instantie niet begrepen waarom dat stukje in de show was gezet, maar gaandeweg het leuke ervan zijn in gaan zien. Massimo lacht: "Jullie zijn zo gewend aan de originele productie, dat je elk stukje dat anders is kritisch bekijken."
Vervolgens legt hij het uit. "Tapdans is heel beangrijk voor deze show. Het zat ook al in het boek. Maar in Italië zijn we niet zo gewend aan tapdans.
In geen enkele show hier zie je het, dat is gewoon ongebruikelijk en dat leren we ook niet. Ik hou zelf heel erg van Riverdance en de Ierse cultuur.
In Italië is het niet zo bekend dus het is echt iets nieuws voor het publiek. En dat wilde ik ze laten zien. Men vindt het prachtig. Het komt heel onverwacht, de beats passen op die plek, en dan is het weer weg. Het is maar een kort moment, maar ik heb er positieve reacties op gekregen. Mensen vinden het mooi."
Tot slot hebben we het over Alessandro Frola, die jongen die de rol van Billy speelt. “We hebben een hele lange auditie periode gehad,” vertelt Massimo over de zoektocht naar de hoofdrolspeler. “In het theater hadden we een zaaltje voor de audities die drie maanden hebben geduurd. Elke dag hadden we kinderen over de vloer die auditie deden, uit heel Italië. De eerste keer dat ik Alessandro zag wist ik het eigenlijk meteen. Mijn enige zorg was dat hij geen zanger en acteur was. Hij is een echte balletdanser. Maar ik zag in hem een echte Billy. Aan de andere kant dacht ik 'hij kan niet zingen, hij kan niet acteren'. Met het creatieve team hebben we uiteindelijk besloten om de uitdaging aan te gaan en hard met hem te gaan werken aan die twee disciplines. We hebben hem zes maanden lang workshops gegeven. Ik realiseerde me ook dat, ondanks dat het script het toelaat om geen echte danser voor de rol van Billy te casten – Billy ontdekt natuurlijk gaandeweg dat hij dansen leuk vindt en daar talent voor heeft, hij droomt ervan om danser te worden – het publiek wel verwacht dat hij een geweldige danser is. Men zou het niet accepteren als hij niet zou kunnen dansen. Ze willen een balletdanser zien. Dus ik was ervan overtuigd dat Alessandro de perfecte Billy was. Zijn gezicht, zijn lach, die ogen die tijdens de auditie recht in mijn ogen keken. Hij is gewoon onweerstaanbaar. De laatste paar maanden, na de zomer is hij wel ontzettend gegroeid, ten opzichte van een jaar geleden, toen hij werd gecast. Ik denk dat er in dat jaar ongeveer 10 à 15 centimeter bij gekomen zijn. Waarschijnlijk zal hij over een paar maanden zijn laatste voorstellingspelen. Alles bij elkaar hebben we drie Billys. Alessandro, Christian (de jongen die Michael speelt) en nog eentje [red. naar alle waarschijnlijkheid Simone Romualdi, die tijdens de eerste periode in Rome de rol van Kevin speelde en understudy voor Billy was].”
“Alessandro is nu al een echte ster in Italië. Mensen komen naar de box office en vragen of Alessandro die avond speelt. En dan kopen ze pas een kaartje. Ze hebben over hem gehoord, hebben zijn gezicht op tv gezien en ze zijn echt gek op hem!”
