Musicalnieuws.nl

"Als ik het geweten had" zorgt voor spektakel in Harderwijk

Van 29 juni tot en met 1 juli vond in Harderwijk het tweede podiumspektakel plaats. Op het historische en sfeervolle Kloosterplein werd binnen enkele dagen een theater gebouwd en dat was niet voor niets. Met drie uitverkochte voorstellingen en een waar theaterspektakel wisten de ruim 200 medewerkers theatergeschiedenis te schrijven in Harderwijk. MusicalNieuws was aanwezig bij de (nagenoeg regenloze) première op 29 juni

“Als ik het geweten had” gaat in op gebeurtenissen in Harderwijk tijdens de Eerste Wereldoorlog én de tweede Wereldoorlog. Een periode van ruim 30 jaar. De gebeurtenissen worden geschetst aan de hand van het leven van Jansje Foppen (gespeeld door Mirjam Folkers), afkomstig – zoals zovelen – uit een gereformeerd milieu. In het eerste jaar van de Eerste Wereldoorlog worden 13.000 Belgische soldaten ondergebracht in Harderwijk. Eerst in een tentenkamp, vervolgens in meer permanente huisvesting. Jansje gaat in de ziekenbarak van het kamp werken en komt zo in contact met de twee Belgische broers Fernand (Bart Jansen) en Kamiel (Gerrit van den Berg). Eén van haar collega’s is de Belgische Aloïse (Marjolijn Bos-Schipper).
 
Jansje wordt verliefd op Fernand, maar ook Kamiel laat haar niet geheel koud. Jansje raakt zwanger, onduidelijk van welke van de twee broers, en Fernand draait door. Na het einde van de Eerste Wereldoorlog wordt het kamp opgeheven en kunnen de Belgen weer terug naar huis. Niet iedereen keert terug, sommigen hebben inmiddels een nieuw leven opgebouwd in Harderwijk. De zoon van Jansje wordt in de commotie na het einde van de oorlog meegenomen naar België door Aloïse, die het kind opvoedt als haar eigen zoon, terwijl Jansje geen weet heeft van zijn verblijfplaats. Jansje trouwt, krijgt kinderen en gaat door met haar leven totdat de Tweede Wereldoorlog begint. Jansje zet zich tijdens deze oorlog in om Joodse mensen te helpen, wordt kort voor het eind van de oorlog verraden en gefusileerd. Vlak voor haar dood wordt ze geconfronteerd met een Belg die dienst doet in het Duitse leger. Het blijkt haar zoon Marten te zijn.
 
Dit hele verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de jaren ‘60 en een inmiddels bejaarde Kamiel en Aloïse. Met reuzenstappen nemen zij ons mee naar de tijd die het verhaal beslaat. Een dramatisch verhaal, eigenlijk voor alle belangrijke personages, mooi in beeld gebracht door regisseur Ineke de Geus. Hierbij heeft zij niet alleen de beschikking over een grote cast, maar ook over een groot orkest en dito koor, die beiden zijn ondergebracht op twee podia aan beide kanten van het speelveld.
 
Het speelveld is breed, net als de tribunes. Ineke de Geus zorgt ervoor dat alle kanten goed gebruikt worden, al wordt het middelste gedeelte natuurlijk het meest gebruikt. Rustige momenten (met alleen de hoofdrolspelers in beeld) wisselen zich af met massascenes, waarbij over de hele breedte van het speelveld wel iets te zien is. Mirjam Folkers heeft de lastige taak om op een geloofwaardige manier ruim 30 jaar te overbruggen. Dat moet zij bovendien doen door als enige speler precies dezelfde outfit te dragen. Ze doet dat uitstekend, ook vocaal klinkt het allemaal uitstekend. Dat geldt ook voor de overige spelers.
 
De muziek voor deze voorstelling is gecomponeerd door Gerbrand van Kolck (tevens dirigent) die een lekker in het gehoor liggende score heeft gemaakt. De liedteksten van de hand van Marc-Peter van der Maas zijn poëtisch en vallen goed samen met de muziek. Spektakel is er voornamelijk tijdens de massascenes, zoals de bevrijding na afloop van de Tweede Wereldoorlog, compleet met militaire voertuigen uit die tij
Een spektakel werd beloofd, een spektakel werd het inderdaad. Al moeten we wel zeggen dat met name de gebeurtenissen tijdens Tweede Wereldoorlog in sneltreinvaart werden verteld en het moeilijk te geloven is met welke tegenslagen Jansje wordt geconfronteerd. Dat zoon Marten als Belg in het Duitse leger terechtkomt en juist wordt gestationeerd in Harderwijk en daar zijn echte moeder ontmoet is ook wel erg toevallig.
 
De kern van het verhaal is bijzonder interessant en laat raakvlakken met de tijd van nu zien. Ook nu nog worden we geconfronteerd met vluchtelingen die hulp en onderdak verdienen. En ook voor hen geldt dat de keus om terug naar het vaderland te gaan zodra de situatie dat toelaat niet altijd een makkelijke keuze is. En net als nu het geval is was er in 1914 veel weerstand in Harderwijk toen het bericht kwam dat er Belgen ondergebracht moesten worden. Net als de teleurstelling om het kamp te sluiten zodra dat kon. Raakvlakken met het heden die laten zien dat de geschiedenis zich toch vaak wel herhaalt.
 
De Stichting Podiumspektakel Harderwijk levert een uitstekende prestatie en verdient een compliment voor het organiseren van een dergelijk evenement. We zijn benieuwd of de goede lijn over twee jaar doorgetrokken kan worden.

Kijk HIER voor ons fotoverslag
Musical 2.0 audities juni 2024